Leçons de ténèbres

LECONS DE TENEBRES
GOEDE VRIJDAG
Leçons de ténèbres, F. Couperin

uitvoerders:
Astrid Stockman, sopraan
Elke Janssens, sopraan
Lies Wyers, viola da gamba
Emmanuel Van Kerckhoven, orgel

Dick Wursten, toelichting

De Leçons de Ténèbres zijn drie maal drie lezingen uit de Klaagliederen van Jeremia. Dit zijn zeer aangrijpende verzen uit het Oude Testament, geschreven als reactie op de verwoesting van Jerusalem door Nebukadnezar in 586 voor Christus.

In zijn toonzetting kiest Couperin voor grote soberheid en zeggingskracht. Enkel de Trois leçons pour le mercredi saint zijn bewaard. De eerste twee Leçons zijn voor solo-stem; de derde is een duet. Couperin vertolkt met zijn muziek de bittere angst, de pijn en het lijden die in de tekst verwoord worden. Hij wisselt declamerende recitatieven af met contrasterende, vaak gedurfde chromatische arioso-delen. De muziek is ook rijk aan dissonantie, waardoor soms een emotioneel geladen sfeer ontstaat.

Couperin schreef de Trois Leçons de Ténèbres vermoedelijk voor de abdij van Longchamp. In de vastentijd sloten de Parijse operahuizen hun deuren en konden kloosters en kerken bekende solisten aantrekken voor het uitvoeren van de liturgische muziek in de Goede Week. De abdij, ten westen van Parijs, was zelfs uitgegroeid tot ‘the place to be’ voor het mondaine operapubliek. Omdat het echte aanvangsuur van de Donkere Metten (5u ’s ochtends) veel mensen tegenhield, werd de uitvoering verzet naar de namiddag van de dag ervoor (woensdag, donderdag en vrijdag).